หนังสือ “เลี้ยงลูกอย่างไรให้ได้ EF” โดย นพ.ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์ เน้นความสำคัญของการพัฒนาทักษะ Executive Functions (EF) ซึ่งเป็นความสามารถในการควบคุมตัวเอง วางแผน ตัดสินใจ และมุ่งมั่นสู่เป้าหมาย โดยเนื้อหามุ่งเน้นที่การเลี้ยงดูลูกน้อยเพื่อเสริมสร้าง EF ให้เป็นพื้นฐานชีวิตที่ดี ดังนี้
EF คืออะไร
EF คือชุดทักษะด้านการควบคุมอารมณ์ ความจำ และการบริหารจัดการที่ช่วยให้คนมีระเบียบวินัย รู้จักควบคุมตนเองและจัดการชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การปลูกฝัง EF ตั้งแต่วัยเยาว์
การเริ่มพัฒนา EF ตั้งแต่เด็กเล็กมีความสำคัญต่อความสำเร็จในอนาคต เพราะช่วยให้เด็กสามารถแก้ปัญหา มีสมาธิ และควบคุมอารมณ์ได้ดี
สร้างการเรียนรู้แบบ “Play-based”
การเรียนรู้ที่เน้นการเล่นจะกระตุ้นสมองและพัฒนา EF ได้ดี การเล่นที่ให้เด็กใช้ความคิดจะช่วยเสริมสร้าง EF ไปพร้อมๆ กับพัฒนาการด้านอื่น
การสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย
เด็กต้องมีความรู้สึกปลอดภัยเพื่อพัฒนาทักษะ EF การสร้างบรรยากาศที่อบอุ่น ปลอดภัย และให้ความสนใจเป็นสิ่งสำคัญ
ใช้คำพูดที่สนับสนุน
การพูดให้กำลังใจและส่งเสริมจะช่วยเสริมพลังใจและพัฒนา EF ได้ดี เด็กจะกล้าคิดและทำในสิ่งใหม่ๆ
การเลี้ยงดูอย่างมีความสมดุล
การกำหนดกฎเกณฑ์ที่เหมาะสม การรับฟัง และการเข้าใจช่วยให้เด็กพัฒนาทักษะ EF ไปพร้อมกับความรู้สึกมั่นใจ
เสริม EF ด้วยการปล่อยให้ลูกจัดการเวลาเอง
การให้เด็กได้ฝึกวางแผนและจัดการเวลาอย่างอิสระจะพัฒนาทักษะ EF ให้แข็งแรงขึ้น
สร้าง EF ด้วยการจัดการอารมณ์
การฝึกให้เด็กระงับอารมณ์และมีสติในการตัดสินใจเป็นทักษะ EF ที่สำคัญในการเผชิญกับสถานการณ์ในชีวิต
ให้โอกาสเด็กได้คิดและตัดสินใจเอง
การให้เด็กได้ทดลองแก้ปัญหาและตัดสินใจด้วยตนเองจะช่วยสร้างความมั่นใจและพัฒนา EF
การเล่นเกมที่มีเป้าหมาย
เกมที่ต้องใช้ความคิด วางแผน หรือจดจำจะช่วยเสริมสร้างทักษะ EF เช่น การเล่นตัวต่อหรือหมากฮอส
ให้โอกาสลูกเจอความท้าทาย
การเผชิญความยากลำบากเป็นโอกาสให้เด็กได้ฝึกแก้ปัญหาและพัฒนาความอดทน
ฝึกให้เด็กรับผิดชอบ
การให้เด็กรับผิดชอบในหน้าที่เล็กๆ น้อยๆ จะช่วยเสริมสร้าง EF ให้พวกเขารู้จักการจัดการและความรับผิดชอบ
การฝึกสมาธิ
การฝึกให้เด็กมีสมาธิ เช่น การนั่งนิ่งๆ สักพักหรือการนั่งสมาธิจะช่วยเสริม EF ได้เป็นอย่างดี
การพักผ่อนที่เพียงพอ
การพักผ่อนและนอนหลับที่พอเพียงส่งผลต่อการพัฒนา EF และการทำงานของสมอง
เลี้ยงดูลูกอย่างเข้าใจ
ความเข้าใจและการใส่ใจของพ่อแม่เป็นพื้นฐานที่สำคัญในการพัฒนา EF พ่อแม่ควรรับฟัง เข้าใจ และเคารพในตัวลูก
การเลี้ยงดูลูกให้มี EF ที่แข็งแรงคือการสร้างพื้นฐานสู่การประสบความสำเร็จในอนาคต ให้เด็กมีความสามารถในการจัดการตนเอง มุ่งมั่นต่อเป้าหมาย และเผชิญปัญหาอย่างมีสติ